Maraton: İstatistiksel Tahminlerle 2 Saat Barajı

Maraton müsabakalarının 42.195m olduğunu, Antik Yunan’dan bugüne kadar süregeldiğini, Yunanistan’da yapılan Marathon Savaşı sırasında Marathon Ovası’ndan Atina’ya koşan bir ulak veya askerin koştuğu mesafeyi kapsadığını, ilk olimpiyat oyunu olarak 1896 yılında düzenlenen Atina Olimpiyat Oyunları’nda yer aldığını biliyoruz.

Peki bu uzun mesafenin ne kadar sürede tamamlandığını, en iyi zamanının ne olduğunu biliyor muyuz?

99 saniyede ne yapabilirsiniz? 100 metre yürüyebilir misiniz? Ya da 99 saniye sizin için ne ifade ediyor?

Şu anki Maraton Dünya Rekoru’nu elinde bulunduran Kenyalı Atlet Eliud Kipchoge için 99 saniye, maratonda 2 saat barajının altına inerek tarihe geçmek demek.

Bu engeli aşmak, Kipchoge’in şanlı kariyeri ve maraton dünyası için önemli bir nokta.

Ama bu engeli aşmaya ne kadar yakın?

99 saniye resmi spor müsabakalarında ele alındığında sandığınızdan çok daha önemli bir süre.

Bunu öğrenmek için, Spor ve Egzersiz Bilimleri dergisinde yayımlanan bir çalışmaya dayanarak, maraton yarışlarında 1950’den bu yana tüm erkekler ve kadınların dünya rekorları verilerini Simon D Angus incelemiş ve paylaşmış, biz de göz atalım.

2 saat engelinin aşılması

Kipchoge’nun 2 saatlik engeli aşmasıyla ilgili 2009 yılı için bir tahmin yapılsaydı gerçekleşme olasılığı %2’ydi.

Daha olası bir tahmin olarak %10 ihtimalle 2032 yılındaki maraton yarışı -planlandığı tarihlerde yapılmaya devam ederse- 2 saatlik barajın altına inileceği düşünülüyor.

Eğer çok daha rahat bir şekilde ele alınırsa 2054 yılında %25 ihtimalle 2 saatlik barajın altına düşüleceği düşünülüyor.

Bu yaklaşımın kritik noktası, daha önceki yarışlar arasındaki süre farklılıklarının ortalamasına dayanılarak kurgulanmış olması.

Aslında tüm bu hesaplamaları Eliud Kipchoge, özel bir müsabakada tersine çevirdi. Ancak hesaplamalarda ele alınan yıllar boyunca yapılan resmi yarışlardı. Planlanan özel yarışlar hesaplamalarda kullanılmamıştı.

Yine de şunu bilmekte yarar var ki 34 yaşındaki sporcu 2018 yılında Viyana’da özel bir parkurda 1:59:40’lık derecesi ile 2 saatin altına indi –tabi bu derece resmi maraton yarışlarında geçerli değil.

Erkeklerde Maraton Rekorları

Resmi sonuçlara göre hesaplamalar yapıldığında, yukarıdaki tabloda 2009’dan itibaren beklenen hesaplama değerlerini görüyoruz. Şimdi bu değerlerin hesaplanmasında kullanılan, Dünya Atletizm Birliği’nin paylaştığına göre 1950 yılından beri kırılan maraton rekorları listesinine bakalım.

Bu modellemenin 2 saat rekorunun yanında erkek bir sporcunun maraton yarışında ulaşabileceği en iyi süre olarak 1:58:05 gibi bir sonuçla karşımıza çıkması başka bir önemli nokta -%10 ihtimalle.

Çünkü bu süre fizyolojik hesaplamalar kullanılarak en iyi maraton süresinin hesaplanıldığı, 1991 yılında yapılan bir çalışmanın sonuçlarına oldukça yakın (bkz. 1.57.58 – Modeling: optimal marathon performance on the basis of physiological factors).

Kadınlarda Rekorlar

Bu hesaplamalar kadın sporcularda yapıldığında ise aradaki farkın daha fazla olduğu görülüyor -yüzde olarak.

Kadınlar için bir maraton yarışında ulaşılabilecek en iyi süre -fizyolojik hesaplamalara dayanarak- 2:05:31 olarak hesaplanmış.

Şu an kadınlarda maraton rekorunu elinde bulunduran sporcu ise 16 yıllık aranın ardından 13 Ekim 2019’da Chicago Maratonu’nda Birleşik Krallık sporcusu Paula Radcliffe‘in 2:15:25’lik en iyi zamanını 81 saniye hızlandıran Kenyalı atlet Brigid Kosgei -2:14:04 derecesiyle.

Kadın sporcularda 16 yıl sonra gelen rekora karşı erkek sporcularda aynı sürede 7 rekor daha kırıldı. Nedenlerini araştırmak için sosyal ve çevresel etkilerden antrenman programlarına birçok alanı taramak gerekebilir ki konu oldukça kapsamı geniş bir hal alıyor.

Bu sebeple kadın sporcularda maraton performanslarını ve rekorları başka bir yazıda daha detaylı ele almak gerek.

İlginizi çekebilir: Koşu Teknolojisi: GPS, İvmeölçerler ve Ayak Podları