Kafein, egzersiz performansını iyileştirici etkilere sahiptir –2018 yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından kabul edilmiştir. Bu nedenle kafein, yaygın olarak sporcular tarafından tüketilir.
Kafein kan dolaşımında hızlıca emilir ve etkileri 3-4 saate kadar sürebilir.
Birçok maddenin aksine kafein, kas ve sinir sistemi hücreleri de dahil olmak üzere birçok hücreyi etkiler.
Akut etkiler için kafein takviyesinin direnç egzersizlerinde uygulanan hareketin hızı üzerinde etkili bir ergojenik destek olduğu düşünülüyor.
Bu noktada kafeinin hem hareketin ortalama hızı hem de hareket uygulanırken ulaşılan maksimum hız üzerinde -farklı ağırlıklarda dahi- performansı iyileştirici etkileriyle karşımıza çıkıyor.
Araştırmalar, kuvvet ve güce dayalı spor yapan sporcuların daha fazla kafein tükettiklerini gösteriyor -farklı sporcu gruplarından toplanılan idrar kafein konsantrasyonu karşılaştırıldığında.
Etkileri
Araştırmaları derleyen bir derlemede, izokinetik kuvvette %16, izometrik kuvvette %19 ve 1 tekrarlı maksimum yükte ise %20’ye kadar performans artışı gözlemlenebileceği paylaşılıyor -istatistiksel olarak anlamlı.
Bu etkilerin önemsiz olduğu düşünülür ancak düzenli olarak antrenmanlarda çok daha düşük yüzdelerde bile artışlar, uzun vadede ciddi farklar yaratır.
Son yıllarda ise başka bir çalışmada kafeinin kuvvetten ziyade hareket hızı üzerinde daha büyük etkilere sahip olabileceği incelendi. Değerlendirmek için barın veya ağırlığın hareket hızı ölçülüyor.
Bu hareket hızları, yüke bağlı olarak -maksimum yükün farklı yoğunluk düzeylerinde- tabi ki değişebilir. Kafeinin etkileri ise farklı yoğunluklarda karşımıza farklı sonuçlarla çıkabilir.
Genellikle kuvvet antrenmanlarının da submaksimal yoğunluklarda uygulandığı düşünülürse bu farklılıkları bilmek gerekiyor.
Hız farklılıkları -ortalama veya maksimum değerler, konsantrik fazdan başlayıp barın maksimum yüksekliğe ve hareketin yörüngesinde hedefine ulaşma süresine göre belirlenebilir. Ve bu noktada hareket hızı, hareketi uygulama paternine bağlı olarak etkilenir.
Bu konuda birçok çalışma yapılsa da sonuçların henüz tutarlı olduğunu söyleyemeyiz.
Bir direnç egzersizinde sergilenen performans ele alınarak değerlendirildiğinde, kafeinin en büyük etkisi hareket hızı üzerinde gibi görünüyor.
Fizyolojik altyapısını incelediğimizde etki mekanizmasının şunlardan etkilendiği düşünülebilir;
- Kas iletim hızını ve istemli kasılmalarda artış
- Sarkoplazmik retikulumdan salınan kalsiyum düzeyinde artış
- İskelet kas kuvvetinde artış
Kafein tüketimi ile ortaya çıkan tüm bu fizyolojik tepkiler, kasların daha fazla güç ve kuvvet üretebilmesini ve daha hızlı hareket ettirilebilmesini sağlar.
Kafeinin hareket hızı üzerindeki etkilerini daha detaylı incelemek için: Acute Effects of Caffeine Supplementation on Movement Velocity in Resistance Exercise
İlginizi çekebilir: Kuvvet: Dirence Karşı Koyabilme Yeteneği